Gün Olur Asra Bedel

Hayattaki en yakın dostunuzun dünyadan göçtüğünü ve bu yüzden içinizde fırtınalar koptuğunu, fakat kimseye yansıtamadığınızı düşünün. Umutsuz çırpınışlarınızı, tutsaklığınızı ve düşünce sürgününüzü de buna ekleyin. İşte Cengiz Aytmatov'un Gün Olur Asra Bedel'i tam da bunların işlendiği bir sanat eseri. Geçmişi, bugünü ve yarını bir arada sunan roman, insanı yok sayıp makineleştiren sisteme bir başkaldırı. Öyleyse gelin, bu kitapta sizi neler beklediğinden kısaca bahsedelim.

"Gün Olur Asra Bedel" adlı kitabı neden okumalısınız?

Gün Olur Asra Bedel, yalnızca bir gün boyunca yaşananları anlatan temasıyla Cengiz Aytmatov'un tasvir yeteneğini gözler önüne seren bir başyapıt. Eserde anlatılanlar, Yedigey isimli karakterin aslında bir gün içinde aklından geçenler ve yaşadıklarını anımsaması. Yedigey, kadim dostu Kazangap'ın cenazesini taşırken geçmişte bir yolculuğa çıkıyor ve sizi hikâyenin en başına götürüyor. Bir Kazak Türkü olan Yedigey, dönemin sosyal karışıklığı ve belirsizliği yüzünden bir yere tutunmak istiyor ve böylece Kumbel istasyonunda çalışmaya başlıyor. Burada uzun süre arkadaşlık kuracağı ve en yakın dostu olacağı Kazangap ile tanışıyor. Uçsuz bucaksız bozkırlarda günlerini birlikte geçiren ikili, zorluklara da beraber göğüs geriyorlar. Kazangap'ın vefatı ise Yedigey için âdeta bir yıkım oluyor ve koca dünyada tek başına kaldığını hissetmesine sebep oluyor. Kazangap'ın gömüleceği mezarlığın ismi Ana-Beyit ve bu adı da Nayman Ana adlı bir efsanevi kadından alıyor. Hikâyeyi okurken orada bir uzay istasyonu olduğunu ve dünyayı sarsan "mankurt" kavramının anlamını öğreniyorsunuz. Geleneklerini korumaya çalışan insanların kutsal saydıklarının yok olmasıyla neler hissettiğini görüyor ve böylece dönemin Kırgız toplumu hakkında bilgi sahibi olabiliyorsunuz. Yedigey'in ölen arkadaşının cenazesini mezara taşırken milleti ve kendisi hakkında düşündükleri, öyle etkileyici bir şekilde ele alınıyor ki bu kısacık yolda aşılması gereken zamanın "asra bedel" olduğunu fark ediyorsunuz.

Bunları biliyor muydunuz?

Gün Olur Asra Bedel'in sosyoloji terminolojisine "mankurt" sözcüğünü kazandırdığını biliyor muydunuz? 1980 yılında ilk kez yayımlanan eser, başta Kırgızistan olmak üzere dünyada büyük yankı uyandırır. Toplamda 413 sayfadan oluşan roman, 1995 yılında Ötüken Neşriyat - Cengiz Aytmatov Dizisi altında Türk okurlarla buluşur. Eserin çevirmenliğini Refik Özdek yapar.

Bu kitabı sevenler için diğer önerilerimiz

Eserleri yüz elliden fazla dile çevrilen Kırgız yazar Cengiz Aytmatov'un dünya çapında birçok ünlü eseri bulunuyor. Bu kitabı okuduktan sonra Beyaz Gemi, Toprak Ana, Cemile, Elveda Gülsarı ve Cengiz Han'a Küsen Bulut'u da inceleyebilirsiniz.